In de herfst zie je het bos in beweging en daarbij is deze periode een van de mooiste tijden om te gaan wildplukken. Waar normaal gezien het bos de tijd vertraagd, zijn de veranderingen in de herfst niet bij te houden. Bladeren verkleuren, bomen laten hun vruchten vallen en schimmels duiken op uit de grond. Het is de tijd waarin ik vroeger gevallen bladeren verzamelde en droogde in het telefoonboek. Maar naast gekleurde bladeren voorziet het bos ons ook van heel wat mooie, eetbare vondsten die de smaak van de herfst als geen ander vertegenwoordigen!
Trek de wandelschoenen maar aan, want hieronder vertel ik je meer over wildplukken in de herfst. Van wat er te plukken valt tot wat je ervan kunt maken en waar je jouw wildpluktocht het beste kunt bewandelen.
Koffie zetten van eikeltjes - 3x in de loofbossen
Wanneer je aan de herfst denkt, denk je natuurlijk aan noten. In loofbossen zijn met name de eikeltjes in grote getallen aanwezig, maar wat niet veel mensen weten is dat je hier meel en koffie mee kunt maken!
Eikeltjes heb je in twee verschillende soorten, de eikels van de zomereik en die van de Amerikaanse eik. In principe kun je ze allebei gebruiken, maar de meest gebruikte variant komt van de zomereik. Die herken je aan de afgeronde bladeren van de boom. Raap alleen de gevallen eikels, want dan weet je zeker dat ze rijp zijn.
Voordat je de eikels omtovert tot een lekker bakkie pleur, is het goed om te weten dat eikels looizuur bevatten. Dit is een soort tannine dat erg bitter is. De boom gebruikt dit normaal gesproken om insecten weg te jagen door de geur en smaak zo bitter te maken dat het insect een vies gezicht trekt.
Slimme zet van de boom, maar dit lot wil jij natuurlijk niet met de insecten delen. Het is daarom noodzaak om de eikels goed te laten weken en meerdere malen te behandelen met kokend water, tot de schilletjes eraf zijn en het water helder blijft. Daarna kun je ze malen en gebruiken als koffie of meel. Zoek voor voor het wildplukken een goed recept op.
Gepofte kastanjes
De tweede noot is de tamme kastanje. Deze smakelijke topper is te herkennen aan zijn schil met vele, dunne stekels, terwijl de wilde kastanje veel minder en kortere stekels heeft. Daarnaast zitten er bij de tamme kastanje meerdere noten in een schil en zijn ze voorzien van een wit pluimpje. Let goed op dat je de tamme kastanje raapt tijdens het wildplukken. Ook hierbij geldt, pak alleen wat op de grond te vinden is.
Tamme kastanjes zijn heerlijk om in de oven te poffen. Daarvoor graveer je met een mes een kruisje aan het puntje van de kastanje, zodat je ze makkelijk kan pellen wanneer ze uit de oven komen.
Eetbare paddenstoelen
Prachtig zijn ze, de paddenstoelen die de herfst kenmerken. Deze smaakmakers zijn er in vele soorten en maten, van veilig tot giftig. En hoe graag we je de wilde smaak van de paddenstoelen ook willen laten ervaren, gaan we hier geen tips over geven. De veilige dennenzwavelkop hieronder lijkt namelijk erg veel op de giftige groengele knolamaniet. Deze kleine vergissing kan grote gevolgen hebben en dus blijft het voor nu bij bewonderen tijdens het wildplukken in het bos.
Wil je meer leren over paddenstoelen, bezoek dan eens het Paddenstoelenhuis in Berghem. Hier leren René en Marja je alles over deze schimmels.
Wat te doen met Rozenbottel - 2x herfstvruchten om te plukken
Door naar de vruchten, want ook deze zijn in het begin van de herfst nog rijkelijk aanwezig om te wildplukken. Zo maak je van de Rozenbottel heerlijke siroop, jam of thee. De Rozenbottel groeit aan struiken en herken je aan de ronde-ovale rode knop. Wanneer je ze hebt geplukt kun je ze inkoken en vervolgens de pit eruit halen. Deze smaakt namelijk wat bitter.
Zoetzure meidoornbessen
Ook de Meidoornbessen zijn begin herfst goed te verwerken in zoetzure producten. Deze bes heeft een helende werking voor het hart. Echter moet je wel oppassen bij het combineren van deze bes met hartmedicatie.
De Meidoornbes lijkt qua uiterlijk best veel op de Rozenbottel. Deze is alleen wat kleiner, ronder en feller. Bekijk de struik tijdens het wildplukken om zeker te weten dat je goed zit. Dikke tip: met de Google App kun je een foto van de struik maken en helpt Google je een handje met het definiëren van de struik.
Om de Meidoorn te verwerken is het belangrijk om pit te verwijderen, deze is namelijk giftig. Verder kun je hem goed gebruiken. Wanneer je hem bevriest, wordt de Meidoornbes wat zoeter. Ook is het lekker om hem in te koken of er thee van te trekken. Uiteindelijk kun je met de juiste recepten de bessen verwerken tot een jam, siroop of wijn!
Brandnetel, zevenblad & watermunt - 3x aardse kruiden om te plukken
En bij zo’n lekker wijntje hoort natuurlijk een borrelplank. Deze stel je samen met aardse kruiden.
Zo tover je zevenblad om tot een heerlijke pesto. Zevenblad staat bekend als een hardnekkig onkruid wat je, eenmaal in je tuin, niet zomaar weg krijgt. Dan kun je er maar beter gebruik van maken. Zevenblad heeft een ovale structuur met drie bladeren aan een vertakking. Het bevat onwijs veel vitamine en mineralen en is goed voor je nieren. Mix het met wat knoflook, walnoten, olijfolie, gistvlokken, peper en zout en je hebt een heerlijke pesto.
Dit geldt ook voor watermunt. Dit net wat frissere kruid heeft een goede werking op de darmen, spijsvertering en je adem. Of brandnetel, die je vanuit de onderkant, met het blad mee dient vast te pakken om geen last te krijgen van de prikkelende gevolgen. Al deze kruiden zijn met name aan het begin van de herfst te vinden als je gaat wildplukken.
De kracht van weegbree - Plantengeneeskunde in het badkamerkastje
Inmiddels heb je heel wat natuurkracht in de keuken verzameld, maar hoe zit dat met het badkamerkastje? De weegbree leent zich perfect voor het maken van tinctuur. Deze bevat zo veel mineralen dat het ontstekingen- en pijn kan verlichten.
De weegbree herken je aan de langwerpige bladeren met slechts een aantal rechte nerven op het blad. Pluk een paar bladeren van de weegbree, zonder de wortels uit de grond te trekken, snijd de bladeren in een aantal stukjes en zet dit in een schoon potje op wodka of jenever naar keuze. Bewaar dit een aantal weken, terwijl je het wekelijks schud.
Maak je liever een zalf in plaats van tinctuur? Dan vervang je de wodka door olie. Na ongeveer vijf weken kun je het mengsel afgieten waardoor het vocht en de bladeren gescheiden worden. De wodka heeft zich gevormd tot tinctuur en het olie aftreksel gebruik je als hoofdingrediënt bij het maken van de zalf.
Waar mag je wildplukken? - Mijn favoriete wildpluk plekken
Wildplukken heeft mij onwijs veel over de natuur geleerd. Ik kijk met aandacht om me heen en ben me bewust van de helende werking van de planten. Nu vraag jij je natuurlijk af waar je al deze noten, vruchten en kruiden kunt vinden. Daarom geef ik je een paar van mijn favoriete plekken, zodat je op avontuur kunt.
De bessen en kruiden uit deze blog zijn naast het bos, ook aanwezig langs de kant van fietspaden en rondom landbouwgebieden. Toch ben ik grote fan van de volgende bossen:
-
Bornia: Een prachtig loofbos in de Utrechtse Heuvelrug. Het landschap wisselt zich mooi af tussen heide en bossen.
-
Lage Vuursche: Ook dit bos bevindt zich in de Utrechtse Heuvelrug, maar kent meer naaldbomen, oftewel, een fijn winters sfeertje.
-
De Oude Warande: Een mooi bos in Tilburg waar ongelofelijk veel eekhoorntjes te vinden zijn, en dus ook veel noten.
-
Kampina: Wie van heide houdt, kijkt zijn ogen uit in de bossen van Boxtel.
-
Het Hart van Drenthe: Oneindige bossen met fijne verrassingen.
Waar moet ik op letten met wildplukken? - Met respect voor de natuur
Al met al is de herfst de perfecte tijd om het bos te ervaren en te proeven. Houd bij het plukken wel rekening met de natuur. Pluk en raap met mate (maximaal een tasje), trek nooit de wortelen mee uit de grond en let goed op de gezondheidsadviezen.
Fijne pluktocht!
Liefs,
Femke